ว่ากันว่าในอนาคตหุ่นยนต์และเทคโนโลยีAIจะเข้ามาแทนที่มนุษย์ในหลากหลายสาขาอาชีพ ไม่เว้นแม้แต่สายงานกฎหมายที่ AI และ Machine learning ได้ถูกนำมาประยุกต์ใช้เพื่อทำงานร่วมกันหรือทดแทนนักกฎหมายที่เป็นมนุษย์
ซึ่งการเข้ามาของ AI นี้อาจจะทำให้ทุกคนกลัวว่ามันจะส่งผลกระทบต่อวงการนักกฎหมายหรือไม่
ทางผู้เขียนจึงจะขอยกตัวอย่าง AI ที่นิยมใช้อย่างแพร่หลายในสหรัฐอเมริกา คือ แอปพลิเคชัน “Do Not Pay” ซึ่งเป็นฉายา หุ่นยนต์นักกฎหมายตัวแรกของโลก ซึ่งเป็นหุ่นยนต์ Chatbot ที่ให้คําปรึกษาทางกฎหมาย หรือกรอกข้อมูล และส่งเอกสารทางกฎหมายให้กับผู้ใช้งาน อาทิ เอกสารที่ต้องใช้ในการดําเนินคดีทางศาล โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย งานที่ AI สามารถทําได้อย่างมีประสิทธิภาพและรวดเร็วกว่ามนุษย์ อาทิ
1) การตรวจสอบเอกสาร
โดยเฉพาะเอกสารในการดําเนินคดีที่มีจํานวนมากAIสามารถดําเนินการ คัดเลือกและตรวจสอบเอกสารที่เกี่ยวข้องได้อย่างรวดเร็วและแม่นยํากว่ามนุษย์เป็นอย่างมาก รวมทั้ง การตรวจร่างสัญญาต่างๆ ที่ไม่ซับซ้อนในเบื้องต้นว่า ถูกต้อง ครบถ้วน หรือมีข้อผิดพลาด หรือมีส่วน ใดที่ยังขาดหายไปหรือไม่
2) การค้นหาข้อมูลทางกฎหมาย
โดยการป้อนข้อมูลที่ต้องการค้นหาAIก็สามารถหาคดีที่ศาลได้เคย ตัดสินที่มีลักษณะที่เหมือนหรือคล้ายกันกับคดีที่อยู่ระหว่างขั้นตอนการดําเนินคดีได้อย่างรวดเร็ว เพื่อ นํามาใช้เป็นประโยชน์แก่คดี แตกต่างจากการค้นหาคดีที่ทําในรูปแบบเดิม ซึ่งบริษัท IBM ก็ได้มีการ พัฒนา AI ดังกล่าวขึ้นมาชื่อ “Ross Intelligence” เพื่อช่วยนักกฎหมายในการค้นหาคดี
3) การคาดการณ์ผลของคดี
ด้วยข้อมูลและความรู้ที่จํากัด ทําให้นักกฎหมายไม่ว่าจะมีประสบการณ์มาก เพียงใด ก็มีโอกาสคาดการณ์ผิดพลาดได้ แต่ AI สามารถเข้าถึงข้อมูลที่เกี่ยวข้องทั้งหมดได้ จึงสามารถ ที่จะคาดการณ์ผลของคดี หรือมีการตัดสินใจต่างๆ ได้อย่างแม่นยํามากกว่ามนุษย์ อาทิ ความเป็นไป ได้ในการชนะคดี จํานวนค่าเสียหายที่อาจเกิดขึ้น หรือแนวทางการตัดสินของผู้พิพากษา
ถึงแม้ว่าจะมีการเข้ามาของ AI ที่สามารถทำงานแทนมนุษย์ได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะสามารถทําได้ในทุก ๆ ด้าน จะเห็นได้จาก งานด้านกฎหมายที่ AI สามารถทําได้ดีกว่ามนุษย์นั้น จะเป็นงานที่เกี่ยวข้องกับข้อมูล ซึ่งส่วนใหญ่ เป็นงานของระดับผู้ช่วยทนาย (paralegal) หรือนักวิจัยด้านกฎหมาย (legal researcher) ซึ่งจะช่วยสร้าง ประสิทธิภาพในการทํางานได้เป็นอย่างมาก และจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งกับทั้งบริษัทที่ปรึกษากฎหมาย อัยการ และศาล แม้งานด้านกฎหมายบางอย่างจะถูกทดแทนด้วย AI ได้ในอนาคคต แต่ยังมีงานด้านกฎหมายอีกมากมายที่ AI ไม่สามารถทําได้ โดยขณะที่มนุษย์มีความสามารถและทักษะที่ทําได้มากกว่า อาทิ การเจรจาต่อรอง การวาง โครงสร้างข้อตกลงหรือข้อสัญญาที่ซับซ้อน การขึ้นศาล การเขียนข้อต่อสู้คดี หรือแม้แต่การเขียนคําพิพากษา ซึ่งเป็นงานที่ต้องใช้ความคิดในเชิงสร้างสรรค์ และความคิดวิเคราะห์ที่ซับซ้อน นอกจากนี้ กฎหมายและระบบ ยุติธรรมของแต่ละประเทศก็มีความซับซ้อนเกินกว่าที่จะให้ AI ดําเนินการเองทั้งหมดได้
ดังนั้นสำหรับผู้เขียนจึงคิดว่า การเข้ามาของ AI ไม่ได้มีผลกระทบมากมายกับวงการกฎหมายมากนั้น มีแต่จะเป็นประโยชน์กับนักกฎหมายเสียมากกว่า เพราะว่าเรานำเอา AI มาปรับใช้เป็นเครื่องมือและทำงานร่วมกันกับมนุษย์ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพของงานและทำให้เราสามารถให้คำแนะนำลูกความได้อย่างแม่นยำมากยิ่งขึ้นไปอีก
แหล่งอ้างอิง
พาขวัญ ชื่นสุวรรณกุล. AI กับวิชาชีพกฎหมาย. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 มิถุนาบยบ 2566 จาก https://api.dtn.go.th/files/v3/5e96a34aef41402e097579b7/download
Comments